Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен сыныптан тыс жұмыстар "Тілге құрмет. Интеллектуалды ойыны"

Мақсаты: Оқушының  білімі мен біліктілігі арқылы ой -өрісін дамыту, ойлау қабілеттерін шыңдау.                                                                        

Әдісі: сайыс сабақ.                                                                                                                                                                                         Көрнекілік:  экран,слайд, кеспе әріптер,сөздер,ақ парақ сурет салуға,түрлі-түсті қарындаштар.                                                                                                                                Пәнаралық байланыс:  әдебиет,орыс тілі.                                                                                                                                                

Сайыстың  барысы:

        Келген қатысушылар, қонақтармен сәлемдесу.

1.Ұйымдастыру  кезеңі.                                                                                                                                                                                                            1) Топтарды  шақыру.                                                                                                                                                                                                                2) Әділқазылар алқасын  сайлау.                                                                                                                                                                      3) Сайыcтың  мақсатымен таныстыру.                                                                                                                                                                                       4)Топтардың  аттарымен, ұранымен таныстыру.                                                                                                                                         

                     Ана тілім –ұраным,                                                                                                                                                                                 

                     Ана тілім -құралым.                  

                     Ана тілім  болмаса,

                     Мықты болмас тұрағым.                                                                                                                                                 

                     Ана тілім -елдігім,

                     Ана тілім болмаса,

                     Бүтінделмес кемдігім.                                                                                                                                                                             

Топтардың  таныстыруы.                                                                                                                                                                                                                                              1-тур. Көркем сөз сайысы. Қазақстан Тәуелсіздігіне өлең оқу.                                                                                                                                                 2-тур.  Бәйге. Сұрақтарға жауап береді.                                                                                                                                       1.Қазақ тілі қандай тіл?                                                                                      (мемлекеттік)                                                                      2.Қазақ тілі мәртебесін қашан алды?                                                             (1991)                                                                                           3. Қазақтың батыр қыздары.                                                                             (Әлия,Мәншүк)                                                                    4. Үш биді ата.                                                                                                     (Әйтеке,Қазбек,Төле би)                                       5. Діни мейрамдарды атаңдар.                                                                        (ораза,айт,құрбан айт)                                                        6. Тәуелсіздік күні қашан?                                                                                  (16-желтоқсан)                                                  7. Республика рәміздерін атаңдар.                                                                  (Ту,Елтаңба,Әнұран)                                                         8. Абайдың шын аты қалай?                                                                               (Ибраhим)                                                              9. Қандай сөздер бас әріппен жазылады?                                                      (жалқы есімдер)                                                                                         10. Мағынасы қарама- қарсы сөздер қалай аталады?                                (антонимдер)                                                             11. Диалог деген не?                                                                                             (екі адамның сөзі)                                       12. Киіз үйдің төбесі қалай аталады?                                                                (шаңырақ)                                                                           13. Ұлттық музыкалық аспап.                                                                               (домбыра)                                                                                           14. Алғашқы мектеп ашқан кім?                                                                         (Ы.Алтынсарин)                                                                          15. Аптаның алтыншы күні?                                                                                  (сенбі)                                                                                                         16. Мемлекеттік тіл?                                                                                               (қазақ тілі)                                                    17. Тұңғыш қазақ ғарышкері?                                                                               (Т.Әубәкіров)                                                                          18. Оқушы сөзінің синонимі?                                                                                (шәкірт)                                                                            19. Жыл мезгілдерін атаңдар?                                                                             (қыс,көктем,жаз,күз)                                                   20. Мемлекеттік туда не бейнеленген?                                                              (бүркіт,қыран құс)                                           

   3-тур. «Полиглот». Белгісіз сөзді табу.         2 тілде айту(орысша,қазақша)                                                                                              1.    .....           Ормансыз бұлбұл...                                              3.Отан оттан да...                                                                                                                              2. Жеті рет өлшеп,.....                                                                   4.Кітап білім  бұлағы,  .....                                                                        

     4-тур. «Менің сүйікті қазақ тілім» Әріптерден сөз,сөзден бірнеше сөз құрау.                                                                                             

     5-тур. «Суретшілер» (мұғалім оқып тұрған өлең жолдарының мағынасын суреттеу)                                                         

                          Қоңыр қарындаш аламын,

                         Онымен жерді бояймын.

                         Сары қарындаш аламын,

                         Көк қарындашты аламын,                                                                           

                         Көгілдір суды саламын.

                         Жасыл қарындаш қолымда,                                                                       

                         Онымен шөпті саламын.                  (салған суреттерін қорғау )                                                                           

                  Көрермендермен ойын жургізу.            Сұрақтарға жауап алу.                                                                                  

        6-тур. «Сөз тапқанға қолқа  жоқ» . Сұрақтар беріледі,жауабы алған әріптерден басталуы керек.                         (Ә.А.Ж.Р.С.Т.Б.М.Д.О.Л.Қ.  )                                                                                                                                                        

        7-тур. «Жекпе-жек» .Топ басшыларына жұмыс. Сөзге морфологиялық талдау жасау.                                                                  (оқушы,келді;мектеп,оқып отыр)                                                                                                                                                                                                         Әр топқа әділқазылар алқасы бағаларын қояды.    Музыка қою.(күй)                                                                                    Құрметті оқушылар,ұстаздар, осымен біздің интеллектуалды сайысымыз өз соңына жетті. Оқушыларға шағын сыйлық беріп, қатысқандары үшін, қонақтарға келгендері үшін алғыс білдіремін.